Aartrijcke - Oostduinkerke

Het is nog stil in de kamer als ik mijn ogen open. Geen gezoem, geen irritant geluid zo anders dan thuis. Enkel in de verte het geblaat van de schaapjes. Greta slaapt nog want we hebben geen wekker gezet. Gisteren hebben we besloten om uit te slapen vandaag en pas om 9 uur te gaan ontbijten. Het weer is omgeslagen en er schijnt geen zonnetje de kamer binnen. Net even anders dan gisteren. Bij het ontbijt ligt er in ieder tasje een paashaas in chocolade. De laatste zonde van dit weekend. 

Na het ontbijt trekken we met Achiel naar de stal om de lammetjes een laatste keer melk te geven. Inge viel die eer nog niet te beurt dus krijgt zij de fles in de handen gedrukt. Het eerste lammetje werkt niet echt mee. Ze houdt haar lippen stevig op elkaar en weigert te drinken. Gelukkig is lammetje twee wel heel enthousiast. 

We trekken nog even naar de wei waar Achiel zijn toverwoordjes uitspreekt en alle schaapjes onmiddellijk komen aangerend. Toch nog even knuffelen want binnen een half uurtje laten we ze achter, wetend dat ze binnen een paar maanden naar de slachtbank gaan. We nemen afscheid van Paula en Achiel en rijden naar Oostduinkerke, deelgemeente van Koksijde.

Deze kustgemeente is de thuisbasis van de garnaalvissers te paard, beter gekend als de Paardenvissers. Om hen bezig te zien, moeten we vroeger opstaan maar we besluiten te lunchen bij Estaminet de Peerdenvisscher. Sinds 2004 baten Johan en Corinne Casier, afkomstig uit een paardenvissersfamilie pur sang, het stemmig volkscafeetje uit. Omdat je er niet kan reserveren, is het afwachten of er plaats zal zijn. Bij aankomst, zit het terras al goed vol. Inge wil binnengaan, maar wordt tegengehouden door een dame met een papier in de hand. We worden op de lijst gezet en kunnen plaatsnemen op het terras zegt ze. Jullie worden geroepen wanneer er plek is. Het druppelt en het is best koud maar volgens Paula is het het wachten echt wel waard, dus zetten we ons onder de grote rode paraplu’s. We zitten aan zee dus lijken garnaalballetjes als aperitiefhapje ons wel wat. Garnalen die vannacht gevangen zijn en deze ochtend gepeld, liggen nu al op ons bord en dat proef je. Wat een verschil, die volle smaak, hemels! Dat belooft voor straks …

Ons geduld wordt na een uurtje beloond. De dame komt ons inderdaad halen, net op het moment dat we bijna verkleumd zijn. Er is een beperkte kaart, maar de garnaalkroketten en de slibtongetjes zouden hier top zijn. Beide worden dus besteld en inderdaad, niets hier stelt teleur. De garnaalkroketten zitten nokvol garnalen en hebben een heerlijke smaak maar ook de sliptongen zijn perfect klaargemaakt. Aan de muur hangen prachtige foto’s van de garnaalvissers en de sfeer hier is volks en gezellig. Met een gelukzalig gevoel verlaten we het cafeetje.

Naast de Peerdenvisscher bevindt zich het vernieuwde visserijmuseum Navigo. De nieuwe museumopstelling vertelt het verhaal van de visserij in al haar facetten: van lokale helden zoals de IJslandvaarders en de strandvissers, tot de visserijfamilies en hun leven op zee en aan wal. Wonderbaarlijke visvangsten in de Tweede Wereldoorlog, jongens van twaalf die hun leven waagden als IJslandvaarder, het soms harde en eenzame leven van vissersvrouwen. Aan de hand van de collectie – bestaande uit eigen materiaal en mooie stukken in bruikleen van het MAS, het Abdijmuseum Ten Duinen of uit andere kustcollecties – geeft het visserijleven zijn geheimen prijs.

Enkele vaste waarden zoals het houten visserschip Oostduinkerke 1 Martha en de aquaria met Noordzeevissen zijn gebleven. De renovatie en herinrichting van Navigo kostte zo’n 7 miljoen euro. Potvis Valentijn is de blikvanger van het vernieuwde visserijmuseum. Het dier spoelde op 12 februari 1989 levenloos aan op het strand, de gemeente begroef het dier bij de abdijhoeve, maar haalde vijf jaar geleden het 17 meter lange skelet weer naar boven. Nu hangt het op in de potvisvleugel, een mausoleum voor Valentijn zeg maar. Wetenschappers van de Universiteit van Gent zijn lang bezig geweest met de reconstructie van het skelet van potvis Valentijn. Alle verhalen die errond bestaan, dat zit in het DNA van de inwoners hier. Het is erfgoed van de gemeente. Valentijn’s volledige skelet kreeg dus een nieuwe thuis in een op maat ontworpen vleugel van het NAVIGO Visserijmuseum.

Voor sommige zalen, zoals die in het teken van de strandvisserij, is intensief samengewerkt met de erfgoedgemeenschappen: garnaalvissers te paard, kruiers en stekers bepaalden mee het gezicht van deze ruimte, die meegaat op de getijden van eb en vloed. Verderop confronteert de kunstige opstelling van de collectie van strandjutter Aäron Fabrice de Kisangani, in dialoog met de getuigenissen van vissers en zee-experten, ons met de prangende vraag: wat is de toekomst van onze zeeën en de Vlaamse visserij? De uitdagingen van de visserij zijn van alle tijden. Hoe kan de mens de uitdagingen ook nu weer het hoofd bieden?

In een aparte zaal verder in het museum wordt de collectie van de strandjutter tentoongesteld. Je kan het zo gek niet bedenken of het is wel eens achtergelaten in zee of op het strand. Een andere vaste waarde is het vissershuis. Dit iconische huisje vormt het middelpunt van de museumsite en komt vandaag nog meer tot zijn recht in de nieuwe architectuur. Via het opgefriste decor en een recent geïnstalleerde akoestische omgeving met geluiden van een huishouden, wanen bezoekers zich moeiteloos bij een vissersfamilie van begin 20ste eeuw.

Als we bij het onthaal de trap naar boven nemen, komen we in de ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen terecht. En we hebben geluk want de expo van Stephan Vanfleteren met zijn portretten van enkele Oosduinkerkse paardenvissers loopt hier nog tot januari 2026.  Ik ben sowieso al een grote fan van zijn werk, dus de zwart-witte karakterfoto’s kunnen me ook nu opnieuw bekoren.

Rond een uur of 4 laten we de Westhoek achter ons en rijden we terug richting Antwerpen. Wat heb ik weer genoten van onze ‘family time’. Ouder worden heeft zijn voordelen want je word je bewuster van de kwetsbaarheid van alles. Ik weet dat dit niet voor eeuwig is en daarom apprecieer ik het meer dan vroeger.