Musea Salvator Dali Figueres - Port Lligat

Zalig geslapen in onze luxe kamer al is het bed niet zo geweldig als in de twee vorige hotels. We trekken rond 9 uur naar het ontbijt dat jammer genoeg niet in het indrukwekkende restaurant geserveerd wordt maar ergens in een kleine ruimte op de eerste verdieping met een ober die tegen zijn goesting werkt. Er kan geen lachje af. Op het buffet ontbreekt het echter aan niets dus wij zijn happy en klagen niet. Wel jammer dat het sinaasappelsap hier uit een fles komt. 

Vandaag staat in het teken van onze favoriete schilder Salvator Dali. Hij werd in 1904 in Figueres geboren en hoewel hij na zijn jeugd de stad verliet en na omzwervingen langs Parijs en Madrid vanaf 1929 twintig kilometer verderop in het kustdorpje Cadaqués ging wonen, bleef hij een sterke band met Figueres houden. Toen hij eenmaal een gevierd schilder was en het hem ook in financieel opzicht voor de wind ging, kocht hij een oud theater in zijn geboorteplaats om te laten verbouwen tot zijn eigen museum.  Dalí bleef tot halverwege de jaren tachtig veranderingen en uitbreidingen doorvoeren. Na bijna 40 jaar kijk ik er naar uit om me opnieuw onder te dompelen in zijn excentrieke leven. Het museum ligt net om de hoek van Hotel Durant. Van buitenaf ziet het er al heel bizar uit. Het gebouw heeft een rozerode kleur met meer dan duizend goudkleurige knopen die zijn lievelingsbroden voorstellen. Op het dak staan gigantische eieren als absurde kantelen en een geodetische koepel. De toren aan het museum werd in 1983 toegevoegd en is dus nieuw voor mij. 

Wanneer we het museum binnenkomen, staan we meteen voor één van zijn bekendste werken, de Taxi Plujós, zijn oude Cadillac. Ooit had hij de lumineuze gedachte: “Nu heb ik zo’n dure auto, maar als het regent kan ik de regendruppels niet op mijn hoofd voelen. Daar moet ik wat op vinden”. Hij ontwierp daarom een regeninstallatie voor in de auto. In het museum kon je vroeger met een druk op een knop deze installatie in werking stellen. Vandaag lijkt dit echter verdwenen. Zijn wagen staat er nog wel maar het ziet er allemaal een beetje anders uit, minder chaotisch dan in mijn gedachten. Vanuit deze patio wandelen we verder naar de grote hal met daarboven de indrukwekkende koepel.

In de grote zaal van het museum zien we het immense schilderij ‘Lincoln in Dalivision’ met daarop Dali’s vrouw Gala die uitkijkt over de zee. Althans dat zie je als je dicht bij het schilderij staat.  Van veraf verandert Gala in een portret van Abraham Lincoln. Het is een optische illusie en een voorbeeld van Dali’s fascinatie voor het dubbele beeld. Indrukwekkend hoe Dali dit heeft kunnen schilderen. Het is geen geheim dat Dalí ook een beetje een obsessie had voor Mae West, een Amerikaanse actrice en wereldwijd sekssymbool. Ze speelde een rol in, of inspireerde verschillende van zijn schilderijen gedurende zijn leven. De Mae West-kamer is dan ook een eerbetoon aan de zwoele actrice. De kamer is gebaseerd op zijn originele schilderij “The Face Of Mae West” en bevat vier objecten: een rode sofa, twee schilderijen en een gigantische pruik. Vroeger kon je op een ladder kruipen en door een vergrootglas kijken waardoor alle objecten samensmolten en je het gezicht van Mae West kon aanschouwen. Corona zorgt er echter voor dat dit niet meer kan. 

We weten bij momenten niet waar eerst te kijken. In elk hoekje is er wel een speciaal object. Een telefoon met kreeft als hoorn, een piano omringd door een soort mummie, een vlezige inktvis, je kan het zo gek niet bedenken.  We vinden het wel jammer dat sommige kunstwerken op vrij donkere plekken hangen waardoor we ze niet altijd goed kunnen zien. De gekke maar geniale kunstenaar houdt ons heel het bezoek in de ban van zijn surrealistische wereld. Zijn kunst richt zich op het onderbewuste en de dromen en laat de grenzen van de logica ver achter zich. Dit is echt genieten.

Ook de plafonds houden we nauwlettend in het oog want die zijn ook telkens heel spectaculair. Ondanks de drukte vinden we het zalig om hier rond te wandelen. Het voelt een beetje als een persoonlijke rondleiding door de wilde en creatieve geest van de kunstenaar zelf. Behalve de mooie schilderijen zijn er ook prachtige foto’s van de grootmeester zelf. 

We verlaten het museum met een wow gevoel en gaan vervolgens met een klein hartje naar de garage maar we hebben geluk, er is geen auto naast ons komen staan dus ik kan mits nog wat gemanoeuvreer en aanwijzingen van Tania toch gemakkelijk uit de parking rijden terwijl zij haar oogjes sluit omdat de helling redelijk steil is. We gaan verder op onze Dali expeditie en rijden naar Cadaques. Het eerste stuk rijden we van rond punt naar rond punt, heel vervelend want steeds opnieuw van 100 naar 70 en dan naar 40 km per uur vertragen is vermoeiend. Het laatste stuk van de weg is gelukkig uitdagend met veel haarspeldbochten. De mist hangt laag over de bergen en belemmeren soms het prachtige uitzicht over de baai die onder ons ligt. 

Wanneer we in het schilderachtige vissersplaatsje aankomen, parkeren we op de grote parking aan de rand van het dorp en wandelen we in de richting van de baai. De kleine huisjes stralen rust uit … hier tikt het klokje net iets trager dan elders. Alles hier is zo schattig, de witte huisjes, de dobberende bootjes en de kleurenpracht van de bloemen.  Niet alleen Dalí maar ook Picasso vond hier zijn inspiratie. Vroeger leefde men in Cadaqués van de visserij en de wijncultuur, maar nu zorgt het toerisme voor de nodige inkomsten. Aan de kade valt ons ‘La Casa Blaua’ op. Het werd gebouwd in 1910 en is een gebouw van de architect Salvador Sellés Baró. Het is versierd met blauwe keramiek en kunstig smeedwerk aan de balkons en vensters. Momenteel is er een restaurant gevestigd en we besluiten om maar onmiddellijk plaats te nemen aan het enige tafeltje dat nog vrij is in de schaduw. We bestellen gamba’s. Ik ga toch voor alle zekerheid maar eens kijken hoeveel speling we hebben want het is al twee uur en om drie uur moeten we in het museum van Dali zijn. Plots lees ik op de tickets dat we een half uur voordien ons moeten aanmelden. Lichte paniek slaat toe wanneer we aan de dame vragen hoe ver het is. Blijkt dat we de berg over moeten en toch op een goed half uur moeten rekenen en we moeten nog eten! Stel je nu voor dat we dat zouden missen door mijn stomme fout. We schrokken ons eten binnen, rekenen af en wandelen in sneltempo terug naar de auto. Volgens de gps 1,5 km dus dat is haalbaar. Van de stress luister ik niet naar mijn co-piloot en rij ik nog even verkeerd maar gelukkig kan ik even verder terugdraaien. We zetten onze auto op een gratis parking en beginnen aan de wandeling naar  Port Lligat waar Dali een aantal vissershuisjes tot een uiterst ludieke woning en atelier heeft omgetoverd. Via een steile weg lopen we naar beneden richting een inham waar de bootjes op het strand liggen.

Het is geleden van 1980 dat ik hier nog geweest ben. Toen leefde Dali nog en was het onmogelijk om zijn huis binnen te dringen … en geloof me, dat hebben we geprobeerd.  Uren heeft onze pa hier rondgelopen in de hoop een glimp op te vangen van de meester himself maar zonder resultaat. Na zijn dood werd het woonhuis een museum en om zeker te zijn dat we binnen konden, hebben we dus op voorhand online tickets gekocht. We zijn 10 min later op onze bestemming maar de dame aan de kassa doet niet moeilijk.  We hebben het toch even warm gekregen want als er nu 1 plek is die we niet willen missen dan is het deze wel. Dit museum stond al lang op mijn bucketlist. Hier maken we kennis met een ander facet van Dali’s mysterieuze persoonlijkheid. Stipt om 15 uur gaan we het persoonlijke universum van de legendarische kunstenaar binnen met slechts 8 personen. Wat een bijzondere plek!  Alles is nog in originele staat. De kleine ruimtes lopen in elkaar en maken er één groot exuberant geheel van. Ok wij zijn Dali fans maar ook als je geen kunstliefhebber bent, is een bezoek zeker de moeite waard. De rondleiding in het huis zelf is kort want per verdieping krijgen we 10 min en dat wordt nauwlettend gecontroleerd.  Zodra we het huis van Salvador Dalí betreden, komen we terecht in zijn ongelooflijke wereld vol verbeelding en fantasie. De uitzonderlijke Catalaanse kunstenaar zag zijn huis niet zomaar als een woning maar als een levend wezen, dat meegroeide naarmate zijn eigen leven zich verder ontwikkelde. In de hal van het echtpaar worden we verwelkomd door een grote witte opgezette beer. Hier staat ook een lippenzetel maar dan een groene versie. Elke kamer in het huis is klein maar functioneel ingericht. Op het eerste zicht is het ovale salon, niets bijzonders maar door het ronde, koepelvormige plafond ontstaat in het midden van de ruimte een bijzonder akoestisch effect.

Zijn schilderijen en sculpturen zijn te zien in alle ruimtes van het huis. Het is een onvergetelijke vlucht uit de werkelijkheid, een reis naar de fascinerende wereld van Dali. In zijn atelier zien we nog onafgewerkte schilderijen omdat Dali het huis halsoverkop verliet de dag dat zijn echtgenote Gala stierf. Hier schilderde hij zittend op een stoel op panelen die hij in de grond liet zakken met een katrol. We zien een spiegel die op een gekke manier aan de muur is bevestigd. Blijkbaar zorgt die ervoor dat het eerste zonlicht in de zitkamer valt. Op het hoogste niveau bevindt zich de ruime slaapkamer van het echtpaar Dalí. De gedrapeerde blauwe stof wordt bekroond met een koningsarend. De grote ramen zorgen voor veel licht in de ruimte.

Achter het huis en enigszins tegen de heuvel op ligt de patio, een beschutte tuin met veel wit, olijfbomen, grote plantenbakken in de vorm van kopjes. Eenmaal in de tuin mogen we zolang rondlopen als we willen en die is ook echt indrukwekkend! De vele surrealistische scheppingen, waaronder het fallusvormige zwembad zijn op zijn minst gezegd heel apart. Het wordt omgeven door popart. Voor een kopie van de bekende lippenbank, omringd door Pirelli-banden, staat een fontein gemaakt van likeurflesjes in de vorm van stierenvechters. Dit is de omgeving waar zich een belangrijk deel van Dalí's sociale leven afspeelde. Hier ontving hij zijn gasten.

We hebben genoten van deze plek, die een zekere rust uitstraalt. Bovendien ligt het huis op een prachtige plek aan een baai.

Salvador geloofde dat hij de redder van de schilderkunst was, en voelde zich verheven boven zijn tijdgenoten. Een beroemde quote van hem: Ik wil alleen Salvador Dali zijn en verder niets. Hij had een choquerende en narcistische persoonlijkheid, was dominant en geen allemansvriend maar toch wordt hij hier op handen gedragen door de plaatselijke bevolking. Meer dan 3 uur later staan we terug in het kleine haventje en wandelen we terug de berg op richting auto. ‘s Avonds eten we Chinees want we hebben even genoeg van de tapas.