Ankor Wat

Vandaag is het dan ein-de-lijk tijd om een bezoek aan Angkor te brengen, letterlijk vertaald ‘hemel op aarde’. Het Cambodjaanse Angkor is zo’n plek waar ik al jaren over droom, maar nog steeds niet met eigen ogen heb mogen aanschouwen. 

Angkor betekent ‘Heilige Stad’ in het Khmer en dat is ook precies wat Angkor is. Tussen de negende en de veertiende eeuw diende Angkor als hoofdstad van het Khmer-rijk. Zij domineerde van het jaar 800 tot 1432 een groot deel van Zuidoost-Azië. Op het hoogtepunt woonden er zo’n 1 miljoen mensen. Koningen lieten enorme tempels bouwen om zo hun goden te eren. In de 15e eeuw werd de stad verlaten, waardoor de natuur zijn vrije loop had en de tempels overwoekerd werden met jungle. Pas in de 20e eeuw is Angkor weer ontdekt door Henri Mouhot, een Franse ontdekkingsreiziger. Deze ontdekking zorgde ervoor dat een groot deel van de bebossing verwijderd werd en tempels gerestaureerd konden worden.

We hebben heel lang nagedacht over ons vertrekuur want rond zonsopkomst naar Angkor Wat gaan heeft wel wat voordelen: het is nog lekker koel én het is prachtig om te zien als de eerste zonnestralen de tempel raken maar de keerzijde is dan wel dat we heel vroeg ons warm nest uit moeten om rond 05:30 te kunnen vertrekken. We besluiten om het niet te doen want we hebben geen zin om met duizenden daar samen te prakken voor enkele minuten mooie lucht en een foto. We besluiten om 7 uur te vertrekken zodat we toch nog eerst kunnen ontbijten. We gaan er alle tijd voor nemen want het is een enorm complex. Eerst dacht ik het met de fiets te doen maar Tania fietst niet en ik heb met mijn pijnlijke lies ook wel schrik dat ik na enkele kilometers forfait moet geven. Daarom maken we handig gebruik van Marc’s voorstel om een tuktuk chauffeur te nemen voor $25, die ons van tempel naar tempel kan brengen. Voor ons de ideale manier, want zo hebben we alle vrijheid en kunnen we tussen het tempels kijken door echt even uitrusten. Bovendien is het gewoon handig om een gids bij te hebben die ons in korte tijd door het vrij grote complex kan navigeren. Kristof gaat met ons mee. Luan, onze tuktuk driver, staat ons al op te wachten in de lobby.

We gaan eerst naar de ticket booth waar we onze gepersonaliseerde tweedaagse tempelpas kopen om de ruïnes te bezoeken. Het maken van foto's gaat snel en binnen enkele minuten hebben we onze pasjes. We betalen $62 en eenmaal we ons kaartje hebben, rijden we tegen de stroom van de massa’s toeristen in om Angkor Wat via de achterzijde binnen te rijden. De zuidelijke poort van Angkor Thom is een waanzinnig mooie poort van drieëntwintig meter hoog met op de toren vier gezichten die richting oost, west, noord en zuid kijken.

Voor de poort rijden we over de slotgracht waar vierenvijftig beelden staan die de heilige ‘naga’ ondersteunen. Deze beelden zie je bij bijna alle ingangen van de tempels. Er heerst een haast serene rust en we lijken wel een onbekend gebouw te betreden. Wat een verschil met de hoofdingang! Het gebouw bij de ingang ligt er vervallen bij en zorgt voor die typisch mysterieuze indruk. Wat een rust en wat een fraaie laan die er naartoe voert. Tussen de bomen door loeren de hoge torens van de wat naar ons en vanuit het dichte struikgewas worden we begroet door een familie nieuwsgierige aapjes. Tegen de stroom brengt de magie van Angkor nog meer naar boven!

We rijden onmiddellijk door naar de Bayon-tempel, onderdeel van Angkor Thom, gebouwd door een boeddhistische koning. Bayon (tempel met vele gezichten) valt nog het best te beschrijven als een stenen woud van reuzenhoofden die in alle richtingen kijken. De tempelberg heeft 54 torens met elk vier gezichten. Bayon telt dus maar liefst 216 gezichten! Ze verwijzen naar de vier deugden van Boeddha: gelijkmoedigheid, gelijkheid, vriendelijkheid en mededogen. Machtig mooi om te zien en onvergelijkbaar met elke andere tempel die je in andere landen tegenkomt.

Wanneer we midden in de tempel staan, hebben we het gevoel van alle kanten bekeken te worden, mysterieus en angstaanjagend tegelijkertijd. De tempel vormt het middelpunt van een ommuurd complex van maar liefst 9km². Luan heeft ons een vage uitleg gegeven van waar we hem kunnen terugvinden na ons bezoek. Op goed geluk wandelen we naar een tweede tempel, de Baphuon. Deze ligt naast een grote vijver en is bereikbaar met een soort loopbrug. Om tot bij de eigenlijke tempel te komen, moeten we even wat moeite doen. Deze tempel heeft best wel wat hoge en smalle trappen en veel mensen laten zich hierdoor afschrikken. We zijn er dan ook zo goed als alleen. Eenmaal boven, worden we wel beloond met een prachtig uitzicht.

We passeren het ‘Olifantenterras’ maar hier zijn ze volop aan de restauratiewerken bezig dus kunnen we enkel helemaal op het einde wat olifanten spotten. Ik ben een beetje verscheurd over de kwestie restauratie. Er moet een zeker evenwicht zijn, dat zeker, maar een over-restauratie kan de geschiedenis van een plek vernietigen en de sfeer en heiligheid van een plek voorgoed veranderen. Waar trek je de grens? 

We passeren nog even bij ‘Het terras van de Leprakoning’. De muur met honderden boeddhabeelden vinden we heel erg mooi maar we zijn dringend toe aan wat vocht en gaan dus op zoek naar Luan. Er staan meerdere tuktuk chauffeurs onder de bomen en eerlijk, die lijken allemaal op elkaar. Geen van ons drie weet nog hoe de man eruit ziet en welke outfit hij draagt. Ook over de kleur van tuktuk moeten we het antwoord schuldig blijven. We weten alleen dat het rode zeteltjes zijn. Niet slim van ons! Maar Luan heeft duidelijk een beter geheugen en hij begint wild te zwaaien wanneer hij ons ziet. Gelukkig heeft onze vriend water bij voor ons. 

Van hier rijden we naar de Victory Gate, opnieuw een poort met 4 gezichten. Opzij van de poort is er een trap naar boven van waar we deze veel beter kunnen bekijken. We zien pas hoe immens alles hier is wanneer we een foto nemen met onszelf.  Tania en Kristof lijken wel kabouters in vergelijking met de hoge bomen. 

We bezoeken voor de lunch nog drie kleinere tempels, achtereenvolgens Thommanon, Chau Say Tevoda en Ta Keo. Angkor Wat is zeker een masterclass in bouwen. De omvang, schaal en symmetrie is verbazingwekkend, om nog maar te zwijgen van de ongelooflijke schoonheid en spirituele betekenis. Ik ben overdonderd door de omvang en de genialiteit van de gebouwen. Ik loop een beetje verdwaasd rond, probeer alles in me op te nemen en me voor te stellen hoe het eruit zag toen deze machtige beschaving op haar hoogtepunt was.

De Thommanon werd in de jaren 60 volledig gerestaureerd maar gelukkig zie je daar niets van. Het is zo mooi gedaan, dat je zou denken dat het allemaal nog origineel is. Het is een tempel met één toren en een centraal heiligdom op het oosten. Het beeldhouwwerk is zeer goed bewaard gebleven en de oude zandsteen vormt een duidelijk contrast met de omringende jungle. De architectonische stijl van de toren is verwant aan de Chau Say Tevoda die aan de overkant ligt maar is beter bewaard gebleven. 

De Chau Say Tevoda werd opgedragen aan Shiva en Vishnu en heeft unieke soorten vrouwelijke sculpturen. Hij werd gebouwd in het midden van de 12 de eeuw volgens een kruisvormig plan en is vergelijkbaar met de Hindu tempels die je in Indië vindt. 

Ta Keo (klim naar grote hoogte) vinden wij ook heel erg mooi en indrukwekkend, vooral door haar hoogte. Het is één van de hoogste bouwwerken in het tempelcomplex en daardoor heb je mooie uitzichten over de omgeving. We moeten er alleen wel eerst ongelooflijk steile trappen voor beklimmen met treden waar onze voeten eigenlijk niet op passen. Die Aziaten hebben echt veel kleinere voetjes. Geen enkele trap is gelijk en dat maakt het best inspannend. Naar boven gaat nog maar naar beneden is het soms echt wel angstaanjagend hoe steil die trappen zijn. Hoogtevrees mag je hier niet hebben. Gelukkig hebben we dat geen van beide en  onze inspanning wordt echt wel beloond. Ta Keo is bijzonder, omdat het de eerste tempel was die volledig van zandsteen is gemaakt. De tempel is nooit afgemaakt en de reden hiervoor blijft onduidelijk. 

Luan zet ons af bij een restaurantje van zijn keuze maar we zijn er blij mee want het eten is super lekker en de bediening geweldig. Binnen de 45 minuten hebben we gegeten en afgerekend. Belangrijk als je maar 2 dagen Ankor Wat kan bezoeken. Bij het buitenkomen, staan enkele kindjes met fluitjes. Toeval wil dat Kristof een muzikant is en van elk land wel een muziekinstrument wil meenemen. Hij is dan ook snel verkocht, zowel hij als de kindjes zijn blij.

Net na de lunch rijden we naar Ta Phrom, een tempel die in een wurggreep wordt gehouden door een gigantische boom. In tegenstelling tot veel andere tempels is Ta Prohm nog grotendeels in de staat waarin hij gevonden is. De boomwortels verslinden de eeuwenoude stenen als wurgslangen. De met mos begroeide beelden en de steenkleurige wortels zorgen ervoor dat de tempel een bepaalde magie en romantiek uitstraalt. Dikke wortels kronkelen als reusachtige slangen tussen de stenen en takken steken uit ramen en deuren. Wij vinden dit de mooiste tempel van vandaag (tot nu toe want we hebben er nog eentje te gaan voor de zon ondergaat). Het voelt alsof we midden in het decor van de film ‘Jungle Book’ staan.

De grote kapokbomen steken boven de tempel uit, echt waanzinnig! Hier versmelten cultuur en natuur echt compleet met elkaar. De ooit vierkante deuropeningen zijn nu enigszins gebogen, muurschilderingen en standbeelden zien er zwart uit van de ouderdom, vensterbanken  zijn bedekt met lichtgroen mos en sommige gangen zijn geblokkeerd door losgeraakte stenen blokken. Het is vooral een wereldberoemde plek, vanwege de film Tomb Raider waarin Angelina Jolie speelde. Een deel van deze film is namelijk hier opgenomen en de plek waar er van Angelina een foto werd genomen, is dan ook mega populair. Het is aanschuiven voor een foto en dat is dan weer jammer. We hadden deze tempel graag als eerste gedaan maar Luan had andere plannen. 

We blijven hier iets langer genieten want achter elk hoekje is er wel iets leuks. Het lijkt wel een doolhof met al die verborgen gangen en tempeltjes. Het is al bijna half vier wanneer we naar de hoofdtempel Ankor Wat rijden. Angkor Wat, de tempel van de Koning, is een enorme ‘piramide’ van drie-verdiepingen met vijf lotus-achtige torens. Het is het grootste religieuze bouwwerk ter wereld, de ziel van Cambodja, en de grote trots van het Khmer volk.  Er omheen ligt een slotgracht en de details op de tempel zelf zijn ook fantastisch om te zien. Luan zet ons af en vraagt ons om hem aan de andere kant van de tempel terug te vervoegen. We gaan dus dwars door het immense bouwwerk.

We betreden Ankor eigenlijk langs de achterzijde en wandelen door de verschillende ruimtes. De torens van het complex vormen het symbool van Cambodja: alle opeenvolgende regimes hebben de gebouwen in hun vlag opgenomen. En terecht, je wordt hier zowel gegrepen door de grandeur van het monument als door zijn gedetailleerde en perfect bewaard gebleven inkervingen. In het midden van de ommuurde tempel staat het hoofdgebouw en daar kan je naartoe via een houten aangelegde steile trap. Het is een grappig gezicht al die mensen die naar boven klimmen, de een al met wat meer aarzeling als de andere. De echte stenen trap is niet meer in goede staat.

Ankor werd ooit gebouwd als Hindu tempel maar werd later omgedoopt tot Boeddhistische tempel. We zien hier dan ook verwijzingen naar beide religies. De wat is niet alleen overweldigend qua omvang, maar ook tot in het kleinste detail oogverblindend mooi. Het was een goede keuze om de meest toeristische tempel voor deze namiddag te houden want het is er toch redelijk rustig. In de tempel is het ook weer leuk mensjes kijken want er lopen niet enkel toeristen rond. Dit meisje met haar gucci outfit volgde ons met haar grote donkere ogen. In de meeste Aziatische landen is het soms moeilijk om iemand op de foto te krijgen maar hier is iedereen vereerd en poseren ze met veel plezier. Eenmaal aangekomen aan de hoofdingang begint het volk wel toe te stromen, waarschijnlijk om de zonsondergang mee te maken. 

Het is al zes uur wanneer we compleet bezweet en loom – maar voldaan –terug naar Siem Reap rijden. Angkor Wat is fantastisch, maar toekomen in Siem Reap, neerploffen bij the red piano en heerlijke spareribs bestellen is toch ook één van de hoogtepunten van de dag! We zijn wel ontzettend moe, deels door de hitte en deels door het klauteren op en rond de tempels.